Asgari İşçilik Yönü ile 2022 Yılı İçerisinde Yayımlanan 3 Tebliğ İşverenlere Nasıl Bir Maliyet Yükü Oluşturdu?

ASGARİ İŞÇİLİK İNCELEMESİ NEDİR?

SGK tarafından yapılan Asgari İşçilik incelemelerinde, bir işin yürütülmesi için gerekli olan en az sigortalı sayısı, sigorta primine esas kazanç tutarı ve çalışma süresi hesaplanmaktadır. 

Özel nitelikteki inşaat işyerlerine ilişkin Asgari İşçilik tutarı hesaplamalarında Yapı Yaklaşık Birim Maliyetlerinden yola çıkarak hesaplama yapılmaktadır.

ASGARİ İŞÇİLİK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMAKTADIR?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Asgari İşçilik Uygulaması ve Uzlaşma” başlıklı 85. maddesinde: “… özel nitelikteki inşaat işlerinden dolayı bu işleri yapan işveren tarafından yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığı Kurumca araştırılır” hükmü ile,

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “Özel Nitelikteki İnşaatlarda Araştırma ve Re’sen Yapılacak İşlemler” başlıklı 111. Maddesinde: “Gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği haiz olmayan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan özel nitelikteki inşaat işyerleri hakkında ünitece yapılacak araştırma; inşaat maliyetine Kurumca yayımlanan tebliğ ile belirlenen asgari işçilik oranının %25 eksiği uygulanmak suretiyle yapılır.

Bina maliyeti, belediyeler, valilikler ve ruhsat vermeye yetkili diğer makamların vermiş olduğu inşaatın ruhsatnamesinde yazılı bulunan, ruhsatnamesi yoksa ünitece tespit edilecek yüzölçümü ile birim maliyet bedelinin çarpımı suretiyle bulunacak tutar üzerinden hesaplanır.

Birim maliyet bedelleri, her yıl inşaatın sınıfı ve grubuna göre Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tespit edilerek Kurumca özel nitelikteki inşaat işyerlerinin asgari işçilik uygulamasında esas alınır” hükmü mevcuttur.

Buna göre,

1. Özel nitelikteki inşaat işyerleri hakkında ünitece yapılacak araştırma; inşaat yaklaşık maliyetine asgari işçilik oranının %25 eksiği uygulanmak suretiyle yapılmakta,
2. Bina yaklaşık maliyeti, belediyeler, valilikler ve ruhsat vermeye yetkili diğer makamların vermiş olduğu inşaatın ruhsatnamesinde yazılı bulunan, ruhsatnamesi yoksa SGK tarafından tespit edilecek yüzölçümü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen yapı birim maliyet bedelinin çarpımı suretiyle bulunacak tutar üzerinden hesaplanmakta,
3. Başladığı yıl içinde bitirilmiş olan inşaatın maliyetinin hesaplanmasında o yıl için tespit edilen, başladığı yıldan sonraki yıllarda bitirilmiş inşaatın maliyetinin hesabında ise bitirildiği yıldan önceki yıla ait birim yapı birim maliyet bedeli esas alınarak asgari işçilik uygulaması yapılmaktadır.

2022 YILI İÇİN HANGİ BİRİM MALİYET DİKKATE ALINMAKTADIR?

Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğ 18 Şubat 2022 tarihinde, 21 Haziran 2022 tarihinde ve 13 Eylül 2022 tarihinde olmak üzere 2022 yılı içerisinde üç kez değişmiştir.

Yapılan bu değişikliklere göre;

► 2 Haziran 2022 tarihinden önce bitirilen özel nitelikteki inşaat işleri için 18 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2022 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğ’deki birim maliyet bedelleri,

► 2 Haziran 2022 ile 30 Haziran 2022 tarih aralığında bitirilen özel nitelikteki inşaat işleri için 21 Haziran 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2022/2 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğ’deki birim maliyet bedelleri,

► 1 Temmuz 2022 tarihi ve sonrasında bitirilen özel nitelikteki inşaat işleri için 13 Eylül 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2022/3 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğ’deki birim maliyet bedelleri esas alınarak asgari işçilik değerlendirme işlemi yapılacaktır.

Öte yandan 13 Eylül 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2022/3 yılı Yapı Yaklaşık Birim maliyetleri Hakkındaki Tebliğ’in 3 üncü maddesi uyarınca; 2022 yılında başlayıp biten ve 13 Eylül 2022 tarihine kadar başvuruda bulunan işyerlerinin asgari işçilik değerlendirmesi başvuru tarihinde yürürlükte bulunan tebliğ çerçevesinde yapılması gerektiğinden bu durumdaki özel nitelikteki inşaat işleri için yeniden araştırma işlemi yapılmayacaktır.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında aşağıda, 2-C sınıfında 10.000 m2’lik bir sanayi yapısının asgari işçilik değerlendirmesi karşılaştırmalı olarak yapılmıştır.

            Yukarıdaki tabloyu örneklerle açıklayacak olursak;

Örnek 1- 2021 yılının içinde başlamış ve halen yapımı devam eden 2-C sınıfındaki bir sanayi inşaatının 31 Aralık 2022 tarihine kadar bitirilmesi halinde SGK’ya bildirilecek sigorta primine esas kazanç tutarı 695.250,00 TL’dir. Bu inşaatın 2023 yılında bitirilecek olması halinde, bildirilecek sigorta primine esas kazanç tutarı ise 1.812.375,00 TL olacaktır. (I No’lu sütun)

Örnek 2- 01.01.2022 tarihinden sonra başlamış ve 2 Haziran 2022 tarihinden önce bitmiş 2-C sınıfındaki bir sanayi inşaatı için bildirilecek sigorta primine esas kazanç tutarı 1.147.500,00 TL’dir. (II No’lu sütun)

Örnek 3- 01.01.2022 tarihinden sonra başlamış ve 2 Haziran ile 30 Haziran 2022 tarihleri arasında bitmiş 2-C sınıfındaki bir sanayi inşaatı için bildirilecek sigorta primine esas kazanç tutarı 1.636.875,00 TL’dir. (III No’lu sütun)

Örnek 4- 01.01.2022 tarihinden sonra başlamış ve 1 Temmuz 2022 ile 31 Aralık 2023 tarih arasında bitecek 2-C sınıfındaki bir sanayi inşaatı için bildirilecek sigorta primine esas kazanç tutarı 1.812.375,00 TL’dir. (IV No’lu sütun)