İHBAR ÖNELİ KULLANILMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Çalışma hayatını düzenleyen 4857 sayılı İş Kanununun 17 nci maddesi, belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshi durumunda fesih işleminden önce karşı tarafa bildirim yapılması zorunluluğunu getirmiştir.
İhbar Öneli bildirim süresi çalışanın işyerindeki çalışma süresine bağlı olarak değişmektedir.
İhbar öneli,
- İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için iki hafta,
- İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için dört hafta,
- İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için altı hafta,
- İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için sekiz haftadır.
Bu süreler bildirimin karşı tarafa yapılmasından sonra başlar.
Bu süreler kullandırılmadan iş sözleşmesinin feshi durumunda karşı tarafa ihbar tazminatı ödenmesi gerekmektedir.
İhbar süresi başlatılan çalışana 4857 sayılı Kanunun 27 nci maddesi gereği günlük en az 2 saat iş arama izni verilmelidir. İş arama izni çalışanın talebi halinde ihbar süresinin sonuna gelecek şekilde toplu olarak da kullanılabilir.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayımlana “Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin” 6 nci maddesinde;
“İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde İş Kanununun 17 nci maddesinde belirtilen bildirim süresi ile 27 nci maddesi gereğince işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri, yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri ile örnek yargı kararları birlikte değerlendirildiğinde,
1) İhbar öneli kullanacak işçi veya işverenin iş akdinin hangi tarihte sonlanacağını karşı tarafa yazılı olarak bildirmelidir.
2) İhbar süresinin bölünmezliği ilkesi gereği, ihbar süresi içerisinde ücretli yıllık izin kullandırılmamalıdır. Ücretli yıllık izinler ya ihbar öneli başlamadan kullandırılmalı, ya da kullanılmayan yıllık izin süresinin ücreti verilmelidir.
3) İş akdinin sona erdiği tarih, çalışanın işten çıkış tarihi değil de, ihbar öneli bildiriminin yapıldığı tarih olduğundan işe iade davalarında hak düşürücü süre ihbar önelinin tebliğ tarihine göre hesaplanmalıdır.
4) İhbar süresi içerisinde çalışanın istirahat raporu alması durumunda ihbar süresi istirahat raporu süresi kadar uzatılmalıdır.
5) İhbar süresi boyunca çalışanın iş akdi devam edeceğinden ihbar süresi içerisinde işyeri çalışanlarının yeni haklar elde etmeleri durumunda ihbar öneli kullanan çalışanlarda bu haklardan faydalandırılmalıdır.
6) Ücretli yıllık izin süresi hesaplamaları, ihbar önelinin başladığı değil, bittiği tarihe göre hesaplanmalıdır.
7) Çalışanın hizmet süresi, işyerinde çalışmadan sayılmayan süreler düşülerek hesaplanmalıdır (ücretsiz izin süreleri vb.)