Sık Sık İstirahat Raporu Alan İşçinin İş Akdinin Feshi

Ülkemizde çalışma hayatını düzenleyen en temel mevzuat olan 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25 inci maddesinin 1 inci fıkrasında “ … işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar…” hükmü mevcuttur.

Söz konusu madde hükmü, işçinin uzun süreli ve kesintisiz devam eden bir rapor alması ve rapor süresinin de ihbar süresini 6 hafta aşması durumunda, işverene iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilme hakkı tanımaktadır.

Yukarıdaki şartları taşımayan, ancak sık sık rapor alan çalışanın iş akdinin feshi ile ilgili olarak ise; 4857 sayılı İş Kanunun feshin geçerli sebebe dayandırılması başlıklı 18 inci maddesinde, “Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.” hükmü mevcuttur.

İstirahat raporunun aralıklar halinde ancak sık sık alınması halinde fesih hakkı mevzuatta düzenlenmemiştir. Ancak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 inci maddesinin gerekçesinde işçinin yetersizliğinden kaynaklanan sebepler başlığı altında işçinin sık sık hastalanması geçerli nedenle fesih halleri arasında sayılmıştır. “Sık sık hastalanma’’ tabiri net olmayıp bu hususta Yargıtay kararları ışığında hareket edilmesi gerekmektedir.

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 26.04.2018 tarih 201726377 Esas, 2015/12504 sayılı Kararında, İş Kanunu’nun gerekçesinde hangi hallerin işçinin yetersizliği nedeniyle geçerli fesih hakkı bahşedeceği örnek kabilinden sayılmış olup bunlardan biri de sık sık hastalanarak rapor almadır. Sık sık rapor alma halinde, işveren aralıklı da olsa işçinin iş görme ediminden faydalanamayacaktır. Sık sık hastalanan ve rapor alan işçinin, bu nedenle devamsızlığının işyerinde olumsuzluklara yol açacağı açık bir olgudur. İş Kanunu’nun gerekçesinde sık sık hastalanmanın yeterlilikten kaynaklanan neden olarak örnek kabilinden sayılması, işyerinde olumsuzluklara yol açtığının kabul edilmesindendir.

Somut uyuşmazlıkta; davacının iş sözleşmesi muhtelif sağlık birimlerinden hasta olmadığı halde raporlar getirip devamsızlık yaptığı gerekçesiyle 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II maddesi uyarınca feshedilmiştir. Davacının sahte rapor aldığı kanıtlanmamaktaysa da, davalı fesih bildiriminde davacının raporlar getirdiğini ve bu nedenle devamsızlık yaptığını belirtmiştir. Nitekim dosya içeriğine göre, işyerinde 03/01/2015- 30/07/2016 tarihleri arasında çalışan davacının bir çok defa rahatsızlandığı için rapor kullandığı görülmüştür. Davalı maddi vakıa olarak buna dayanmıştır. Hakim ortaya konulan vakıalara uygulanacak hükmün kapsamını ve hukuki nitelendirmeyi resen araştırmakla yükümlüdür. Davacının haklı neden niteliğinde olmayan ve işverence maddi vakıa olarak belirtilen davranışının işyerinde olumsuzluklara yol açtığı, iş ilişkisini işveren açısından çekilmez hale getirdiği ve iş akışının bozulduğu açık olup işverenin buna katlanması beklenemez. …. davanın reddi gerekirken, yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmesi hatalıdır.’’ denilerek işçinin istirahat raporlarının sıklığı nedeni ile işlerin önemli derecede aksaması ve işyerinin çalışma düzeninin olumsuz etkilenmesi hallerinde işveren işçinin iş akdini geçerli neden ile feshedebileceği belirtilmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken husus çalışanın sık sık rapor alması nedeniyle işyerinde çalışma düzeninin olumsuz etkilenmesidir. Bu da siparişlerin yetiştirilememesi, diğer çalışanların iş yükünün artması nedeniyle üretim hatasının çoğalması vs. sebepler gösterilebilir. Kanuna göre ispat yükümlülüğü işverende olması sebebiyle de bu hususların belgelendirilmesi gerekmektedir.

Çalışanın sık sık aldığı raporların meslek hastalığı olarak nitelendirilecek bir durum arz etmemesine de ayrıca dikkat edilmelidir. Çalışanın almış olduğu raporların içeriğinin meslek hastalığı sayılabilecek bir rahatsızlık olması durumunda ise meslek hastalığı ile ilgili işlemlerin tamamlanmasından sonra işyeri hekiminin önerisine ve kendisinin talebine göre çalışma koşulları yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.

Sık sık rapor alan çalışan ile ilgili olarak yapılması gereken işlemler öncelik sırasına göre aşağıda belirtilen işlemler yapılmalıdır.

Çalışanın sık sık rapor alması nedeniyle işlerin önemli derecede aksadığı ve işyerinin çalışma düzeninin olumsuz etkilendiğinin tespit edilmesi,
Çalışanın sık sık aldığı rapor nedeniyle çalışanın savunmasının alınması,
Çalışanın sık sık aldığı raporun meslek hastalığı olarak nitelendirilecek bir durum arz etmesi durumunda meslek hastalığı ile ilgili prosedürlerin tamamlanması,
Çalışanın sık sık rapor alması ve işlerin önemli ölçüde aksadığı durumlarda çalışanın işten çıkartılması kararı verilmesi durumunda çalışana ihbar ve kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir.