2023 Yılı İtibarı ile Çalışanlara Verilecek Olan Yemek Yardımında İstisna Tutarları
1-Sigorta Primi Yönü ile;
Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulu tarafından alınan Karar ile yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin %23,65’inin (2023 yılı için bu rakam günlük 78,90 TL) prime esas kazançtan istisna tutulmasına karar verilmişti.
Yürürlüğe konulan söz konusu istisna uygulamasına ilişkin hususlar, SGK tarafından yayımlanan 2022 22 Sayılı Genelge ile 01.12.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere açıklanmıştır.
Genelge hükümleri uyarınca:
- Sigorta priminden istisna edilecek günlük tutar sigortalının fiilen çalıştığı gün için geçerli olacaktır.
- Sigortalının aylık prime esas kazancından istisna tutulacak tutar (Günlük İstisna Tutarı x Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) formülüyle bulunacaktır.
- İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında kendi imkanlarıyla yemek verilmesi amacıyla işverenler tarafından ödenen yemek bedelleri (Yemek için işveren tarafından yapılan giderler) sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyecektir.
- Yemeğin işyerinde veya işyeri dışında yapıldığına bakılmaksızın işverenlerin üçüncü şahıslarla anlaşarak yemek hizmetini kendi işyerinde veya müştemilatında sunması halinde üçüncü şahıslara fatura karşılığı yapılan ödemeler de prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
- İşverenlerce sigortalılar için işyeri veya müştemilatı dışında kalan yerlerde üçüncü kişilere yemek bedeli adı altında fatura karşılığı nakden ödeme yapılması halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
- İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla, sigortalılara yemek bedeli adı altında nakden yapılan ödemelerin günlük asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
- Sigortalılar için üçüncü kişilere yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb. araçlarla fatura karşılığı yemek bedeli ödenmesi halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
- İşletmede yukarıda yer verilen uygulamaların birden fazlasının farklı çalışan grupları için aynı anda geçerli olması durumunda, (Çalışanların bir kısmına yemek kartı verilirken bir kısmına nakit yemek bedeli ödenmesi gibi) çalışan için uygulanan yöntem için öngörülen genelge hükmüne göre işlem yapılacaktır.
- Yemek kartlarına/çeklerine/kuponlarına yüklenen yemek bedellerinin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için söz konusu kartların/çeklerin/kuponların yalnızca yemek yenilmesi amacıyla kullanılması gerekmektedir.
- Asgari Ücret Yönetmeliğinin “İşverenin Sorumluluğu” başlıklı 12’nci maddesinde yer alan “İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz” hükmü gereğince yemek bedeli asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerekmektedir. Buna göre brüt asgari ücretin (prime esas kazanç alt sınırı) içerisine yemek bedeli tutarı dâhil edilmeyecektir.
2- Gelir vergisi yönü ile;
01 Ocak 2023 tarihi itibarıyla uygulanacak gelir vergisinden istisna yemek yardımı tutarı 30.12.2022 tarihli ve 32059 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin (8) numaralı bendinde yer alan, hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı, 01 Ocak 2023 tarihi itibarıyla uygulanmak üzere 110,00 TL olarak tespit edilmiştir.
Buna göre, nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemelerinin de bankalar aracılığıyla ödenmesi gerekmektedir.
Örnek 1- Sigortalıya 21 gün fiilen çalışması karşılığında yapılacak 110 TL x 21 gün = 2.310 TL’lik yemek bedeli ödemesinin tamamı gelir vergisinden istisna edilecek, 78,90 TL x 21 gün = 1.656,90 TL sigorta priminden istisna tutulacak 2.310 TL – 1.656,90 TL = 653,10 TL ise sigorta primine tabi tutulacaktır.
Örnek 2- Sigortalıya 21 gün çalışması karşılığında yapılacak yemek bedeli ödemesinin 130 TL olduğunu kabul ettiğimizde 130 TL x 21 gün = 2.730 TL’lik yemek bedelinin 2.310 TL’si gelir vergisinden istisna edilecek, kalan 2.730 TL – 2.310 TL= 420 TL ise vergiye tabi olacak, 2.730 TL – 1.656,90 TL = 1.073,10 TL ise sigorta primine tabi tutulacaktır.
Diğer taraftan, sigortalılara yapılan ödemelere ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarda yer alan tutarın, istisnaya isabet eden kısmı damga vergisinden de istisnadır.