BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNAN KİŞİLERİN ENGELLİLİK DURUMU VE GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ

Gelir Vergisi Kanunu’nun 31 inci maddesine göre; çalışma gücünün asgari %80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece engelli, asgari %60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece engelli, asgari %40’ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece engelli sayılmaktadır.

Buna göre, engellilik indirimi, çalışma gücü kaybı olanların ücret ve kazançlarına, aşağıda belirtilen engellilik derecelerine göre belirlenen miktarda, gelir vergisi matrahlarından düşülmesi suretiyle indirimin uygulanması gerekmektedir.

Engellilik indirimi;

– Birinci derece engelliler için (9.900 TL),

– İkinci derece engelliler için (5.700 TL),

– Üçüncü derece engelliler için (2.400 TL) dir.

Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliklerle, sakatlık indiriminin kapsamı genişletilmiş, aşağıda da açıklanacağı üzere sakatlık indiriminden yararlananların içine; hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu engelli kişiler de dahil edilmiştir.

Gelir Vergisi Kanunu 222 seri numaralı Genel Tebliği uyarınca, engellilik indirimi uygulamasında bakmakla yükümlü olunan kişi tabirinden; engelli kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatı veya bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumunun mevzuatına göre bakmakla yükümlü sayılan anne, baba, eş ve çocukları anlaşılacaktır. Çocuklarda yaş sınırlamasına gidilmeksizin işlem yapılabilecektir.

Engellilik indiriminden yararlanmak isteyenlerin bir dilekçe ve 222 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen belgelerle birlikte; illerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde Mal Müdürlüğüne başvurması ve vergi indirim belgesi alması gerekmektedir.

Engellilik indiriminden yararlanacak birden fazla kişinin bulunması halinde, (işçi ile işçinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerle birlikte) bu hesaplama her biri için ayrı ayrı yapılmalı ve indirim uygulanmasında toplu olarak dikkate alınması gerekmektedir.

ÖRNEK:

İşçinin bakmakla yükümlü olduğu kişinin engellilik oranı: %90

İşçi brüt ücreti: 50.000,00 TL

İşçi primi: 7.000,00 TL

İşçi işsizlik primi: 500 TL

İndirim öncesi gelir vergisi matrahı: 42.500,00 TL

İşçinin bakmakla yükümlü olduğu kişinin indirim tutarı: 9.900,00 TL

İndirim sonrası gelir vergisi matrahı: 32.600,00 TL

Hesaplanan gelir vergisi: 4.890,00 TL

Gelir vergisi istisna tutarı: 3315,70, TL (2025-Ocak ayı istisna tutarı)

Ödenecek gelir vergisi: 1.574,30 TL dir.